درمان افسردگی چگونه امکانپذیر است؟

امروزه درمان افسردگی در همه جای دنیا به مقوله مهمی تبدیل شده که متخصصان روانپزشکی از برنامه های درمانی متفاوت در راستای بهبود و مدیریت وضعیت بیمار استفاده می کنند.افسردگی در حقیقت یک اختلال خلقی و روانی است که در طی آن فرد احساس غم،اندوه یا خشم نموده و از مباحث مورد علاقه اش لذت نمی برد.

عموما افسردگی در پی از دست دادن یکی از عزیزان یا رخداد یک رویداد آسیب‌زا در زندگی بروز می کند که در صورت بی توجهی به درمان آن ممکن است در فعالیت های روزمره فرد اختلال ایجاد شود. طبق تحقیقات سازمان بهداشت جهانی در سال  2019  به طور میانگین 18.5  درصد از افراد بزرگسال یک دوره 2 هفته ای افسردگی را تجربه کرده اند.

علائم و نشانه های افسردگی

افراد مبتلا به افسردگی علائم و نشانه های متفاوتی را تجربه می کنند که این علائم از لحاظ شدت، تعداد دفعات بروز و مدت زمان دوره بیماری در هر فرد  متفاوت است. برخی از علائم و نشانه های عمومی افسردگی شامل موارد زیر است که  فرد ممکن است حداقل 2 هفته با این علائم زندگی کند:

• احساس غم، اضطرب یا "خالی بودن"
• احساس ناامیدی، بی ارزشی و بدبینی
• گریه زیاد
• احساس ناراحتی، عصبانیت یا عصبانیت
• از دست دادن علاقه به سرگرمی ها و علایقی که زمانی از آنها لذت می بردید
• کاهش انرژی یا خستگی
• مشکل در تمرکز، به خاطر سپردن یا تصمیم گیری
• آهسته تر حرکت کردن یا صحبت کردن
• مشکل در خوابیدن، صبح زود بیدار شدن یا خواب زیاد
• درد فیزیکی مزمن بدون علت مشخص که با درمان بهبود نمی یابد
• افکار مرگ، خودکشی، خودآزاری یا اقدام به خودکشی
• تغییر خلق و خوی ،عصبانیت، پرخاشگری، تحریک پذیری، نوشیدن بیش از حد، مصرف مواد مخدر، یا شرکت در فعالیت های پرخطر.
• تغییر الگوهای خواب، مانند مشکل در خوابیدن یا خواب زیاد

   انواع افسردگی

افراد مختلف به خاطر از دست عزیزان ، تجربه حوادث بزرگ اقتصادی و عاطفی یا ابتلا به بیماری های مزمن ممکن است دپار افسردگی شوند. این بیماری بسته به شدت علائم آن را می تواند در طول دوره های کوتاه یا بلند مدت افراد متعددی را درگیر خود نماید.

·        اختلال افسردگی اساسی یا حاد

اختلال افسردگی اساسی (MDD) شکل شدیدتر افسردگی است که علائم آن تنها به  احساس مداوم غم، ناامیدی و بی ارزشی محدود نمی شود. افسردگی حاد به خودی خود از بین نمی روند بلکه بیمار باید تحت نظر پزشک دوره درمانی خاصی را سپری نماید.

·        اختلال افسردگی مداوم

اختلال افسردگی مداوم (PDD) یا دیس تایمیا یک نوع خفیف اما مزمن افسردگی است که برای تشخیص علائم آن باید حداقل طول بکشد.  زندگی با افسردگی دیس تایمیا می تواند دشوار باشد،اما می توان با موفقیت آن را درمان کرد ولی باید به برنامه درمانی خود پایبند باشید.

·        افسردگی پس از زایمان

افسردگی پس از زایمان یک اختلال شایع پس از بارداری است که معمولاً افراد پس از زایمان دچار "بیبی بلوز" یا احساس غم و اندوه یا پوچی می کنند. تصور می شود افسردگی پس از زایمان باشد در اثر تغییرات هورمونی بعد از بارداری رخ می دهد.

·        اختلال دوقطبی

افسردگی یک اختلال روانی است که فرد تغییرات متمایزی در خلق و خو، انرژی، تمرکز و انجام وظایف روزانه را تجربه می کند.

·        افسردگی و اختلال وسواس اجباری (OCD)

اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD) نوعی اختلال اضطرابی است که باعث ایجاد افکار، اصرار و ترس های ناخواسته و مکرر (وسواس) می شود. این ترس ها باعث می شود که فرد رفتارها یا تشریفات (اجباری) مکرری را انجام دهید تا استرس ناشی از وسواس خود را کاهش دهد.

افراد مبتلا به OCD اغلب احساس انزوا می کنند و به خاطر کناره گیری از دوستان و موقعیت های اجتماعی خطر ابتلا به افسردگی را آن ها افزایش می باید.

·        افسردگی همراه با روان پریشی

روان پریشی افسردگی باعث می شود افراد دچار توهم و بدبینی شوند و در نتیجه چیزهایی را ببینند، بشنوند، باور کنند که واقعی نیستند. افراد مبتلا به این بیماری ممکن است علاوه بر اینکه احساس غم، ناامیدی را نیز تجربه کنند. دچار هذیان هایی افکار خودکشی یا ریسک های غیرعادی شوند.

درمان افسردگی

روان پزشکان برای درمان افسردگی و مدیریت  علائم و نشانه های آن ممکن است ترکیبی از چندین شیوه درمان را به کار بگیرند.

·        استفاده از داروها

متخصص و روانپزشکان حاذق در حوزه درمان افسردگی ممکن است برای بهبود وضعیت بیمار از داور های مختلفی استفاده نمایند که برخی از آنها شامل موارد زیر می باشد.

• مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)
• مهارکننده های بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین (SNRIs)
• داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای (TCAs)
• داروهای ضد افسردگی های چهار حلقه ای (TECAs)
• مهارکننده های بازجذب نورآدرنالین و دوپامین (NDRIs)
• مهارکننده های مونوآمین اکسیداز (MAOIs)
• آنتاگونیست های N-متیل D-آسپارتات (NMDA).

·        روان درمانی

صحبت کردن با یک درمانگر می تواند در یادگیری مهارت های مقابله با احساسات منفی نقش موثری داشته باشد. فرد در  جلسات درمانی یاد می گیرد که چگونه با مشکلات مختلف کنار بیاید و در برخی موارد سبک زندگی خود را باید تغییر دهد.

·        درمان شناختی رفتاری (CBT)

در درمان شناختی رفتاری (CBT)، درمانگر با همکاری فرد بیمار الگوهای فکری ناسالم را کشف و شناسایی می کند.  سپس به فرد بیمار کمک  می نماید تا  رفتارها، واکنش ها و باورهای مثبت را جایگزین افکار منفی کند.

·        رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT)

رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT) مشابه CBT است، اما به جای مبارزه با آنها، بر اعتبارسنجی یا پذیرش افکار، احساسات و رفتارهای ناراحت کننده تأکید دارد.

·        درمان تشنج الکتریکی (ECT)

در درمان افسردگی با کمک دستگاه تشنج الکتریکی (ECT) جریان های الکتریکی از طریق تشنج موقت و کوتاه کدت مغزی به افراد مبتلا به افسردگی بالینی کمک می کند. این شیوه درمانی در افراد مبتلا به افسردگی شدید که به سایر سیوه های درمانی یا داروهای ضد افسردگی مقاومت نشان داده اند؛ مورد استفاده قرار می گیرد.

کلام آخر

یکی از شیوه های موثر در درمان افسردگی ایجاد تغییرات اساسی در سبک زندگی و افکار فرد بیمار است. استفاده از تکنیک ها و ایده های مختلف سبک زندگی سالم همچون ورزش، تغذیه مناسب و... در پیشگیری از افسردگی کمک می کند. چرا که سلامت جسمانی، مانند از دست دادن انرژی، مشکلات گوارشی یا از دست دادن عزت نفس و احساس غم و اندوه در پی زندگی ناسالم و بروز افسردگی شدت بیشتری می باید.